Συχνές Ερωτήσεις
Πότε χρειάζεται να επισκεφτώ ψυχολόγο;
Το να επισκεφτεί κάποιος έναν ψυχολόγο-ψυχοθεραπευτή, μερικά χρόνια πριν, θεωρούνταν μια σχετικά δύσκολη απόφαση. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να υπάρχει μια ευαισθητοποίηση γύρω από τα θέματα ψυχικής υγείας και αυτό καθιστά πιο εύκολη την απόφαση να επισκεφθεί κάποιος έναν ψυχοθεραπευτή. Οι λόγοι που μπορεί να οδηγήσουν κάποιον σε έναν ψυχοθεραπευτή ποικίλουν. Πολλές φορές ένας άνθρωπος παίρνει αυτή την απόφαση όταν αντιμετωπίζει έντονες δυσκολίες στην προσωπική του ζωή, την επικοινωνία και τις σχέσεις του με τους σημαντικούς άλλους γύρω του. Άλλες φορές, μπορεί κάποιος να επισκεφθεί έναν ψυχοθεραπευτή γιατί έχει έρθει αντιμέτωπος με αλλαγές και γεγονότα στη ζωή του που νιώθει ότι δεν μπορεί να τα διαχειριστεί και χρειάζεται την υποστήριξη από κάποιον ειδικό. Μια σημαντική απώλεια, η εμφάνιση άγχους, η διαχείριση θυμού, το αίσθημα μοναξιάς, η συμβουλευτική γονέων είναι μερικά παραδείγματα για τα οποία οι άνθρωποι επισκέπτονται έναν ψυχοθεραπευτή. Σε κάθε περίπτωση μπορείς να επικοινωνήσεις με έναν ψυχοθεραπευτή όταν νιώθεις πως ο τρόπος με τον οποίο μέχρι τώρα αντιμετώπιζες τις δυσκολίες, τα ζητήματα και τις σχέσεις σου δεν είναι πλέον βοηθητικός και λειτουργικός. Η ψυχοθεραπεία είναι ένας τρόπος να διευρύνουμε την οπτική μας γύρω από τη ζωή και τις σχέσεις μας και να ανακαλύψουμε νέες δυνατότητες και τρόπους να υπάρχουμε και να συσχετιζόμαστε.
Τι είναι η ψυχοθεραπεία και πόσο διαρκεί;
Πολύ συχνά οι άνθρωποι εκφράζουν την απορία ή και το μπέρδεμα τους σχετικά με το τι ακριβώς είναι η ψυχοθεραπεία, ποια είναι η διαδικασία και πόσο πρέπει να διαρκεί. Η λέξη ψυχοθεραπεία είναι ένας γενικός όρος που, ειδικά τα τελευταία χρόνια, χρησιμοποιείται πολύ. Μάλιστα υπάρχουν και αρκετές σχολές-κατευθύνσεις ψυχοθεραπείας, γεγονός που εντείνει το μπέρδεμα κάποιου για το πού πρέπει τελικά να απευθυνθεί. Ωστόσο, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ψυχοθεραπεία είναι μια ψυχολογική-θεραπευτική παρέμβαση, από ένα κατάλληλα εκπαιδευμένο άτομο, πάνω στις συναισθηματικές δυσκολίες, τα ζητήματα και προβλήματα που αντιμετωπίζει κάποιος στη ζωή και τις σχέσεις του. Είναι μια θεραπεία βασισμένη στον διάλογο, στην οποία σημαντικό ρόλο παίζει η σχέση που δημιουργείται μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου. Μέσα από την ψυχοθεραπεία το άτομο έχει την ευκαιρία να γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό του, να αντιληφθεί και να επεξεργαστεί τις δυσκολίες του και να μπορέσει να τις νοηματοδοτήσει. Η διάρκεια της ψυχοθεραπείας έχει να κάνει με τις ανάγκες και τις δυσκολίες του εκάστοτε ανθρώπου. Ο ψυχοθεραπευτής είναι εκεί για να συζητήσει με τον θεραπευόμενο αυτές τις δυσκολίες και τις ανάγκες και μαζί να ορίσουν ένα θεραπευτικό πλάνο. Σε κάθε περίπτωση, η διάρκεια και η συχνότητα της ψυχοθεραπείας γίνεται ανάλογα με τις ανάγκες του θεραπευόμενου και για όσο ο ίδιος το επιθυμεί.
Τι είναι η συστημική-οικογενειακή ψυχοθεραπεία;
Η συστημική οικογενειακή ψυχοθεραπεία βασίζεται στην θεωρία των συστημάτων. Σύστημα, με δύο λόγια, είναι ένα σύνολο στοιχείων τα οποία αλληλοεπηρεάζονται και αλληλεξαρτώνται. Όλοι μας είμαστε μέρη συστημάτων, κάποια από τα οποία είναι η οικογένεια, η εργασία, η σχολική τάξη, οι φιλικές και συντροφικές μας σχέσεις. Το κάθε σύστημα έχει τη δική του λειτουργία, τις δικές του συμπεριφορές και πεποιθήσεις. Κάθε μια αλλαγή σε ένα μόνο μέρος αυτού του συστήματος-όπως είναι η οικογένεια για παράδειγμα-επηρεάζει και επηρεάζεται από τα υπόλοιπα μέρη του. Συνεπώς, μια δυσκολία ή ένα σύμπτωμα που εμφανίζει κάποιος είναι σε άμεση αλληλεπίδραση και αλληλεξάρτηση με τα συστήματα μέσα στα οποία ανήκει, δηλαδή με τους σημαντικούς άλλους γύρω του. Σε αυτό το μοντέλο θεραπείας, η κατανόηση μιας συμπεριφοράς ή ενός προβλήματος του ατόμου γίνεται πάντα με την κατανόηση της συμπεριφοράς των υπόλοιπων σημαντικών άλλων. Στη συστημική- οικογενειακή θεραπεία, ο ψυχοθεραπευτής με τον θεραπευόμενο διευρύνουν την οπτική τους περνώντας από το άτομο στις σχέσεις του με στόχο να βοηθηθεί το άτομο να επιλύσει τα προβλήματα του.
Ποια η διαφορά μεταξύ ψυχολόγου, ψυχιάτρου και ψυχοθεραπευτή;
Ο κόσμος πολύ συχνά συγχέει το επάγγελμα του ψυχολόγου με αυτό του ψυχιάτρου ή και άλλων επαγγελματιών ψυχικής υγείας. Οι όροι ψυχολόγος, ψυχίατρος, ψυχοθεραπευτής αναφέρονται στους επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Ωστόσο, οι διαφορές μεταξύ τους είναι σημαντικές. Ο ψυχολόγος κατέχει πανεπιστημιακό πτυχίο ψυχολογίας. Οι σπουδές του αφορούν τη μελέτη της σκέψης, της συμπεριφοράς και του συναισθήματος. Ολοκληρώνοντας τις σπουδές του λαμβάνει τη νόμιμη άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, η οποία και του επιτρέπει να εργαστεί. Από την άλλη, ο ψυχίατρος είναι γιατρός, που σημαίνει ότι κατέχει πτυχίο από ιατρική σχολή και έχει ειδικευτεί στην Ψυχιατρική. Ο ψυχίατρος είναι ο μόνος που μπορεί να συνταγογραφεί φάρμακα. Ψυχοθεραπευτής είναι κάποιος εξειδικευμένος στην ψυχοθεραπεία. Τόσο ο ψυχολόγος όσο και ψυχίατρος, ολοκληρώνοντας τις βασικές τους σπουδές, μπορούν, αν το επιθυμούν, να εκπαιδευτούν σε κάποιο πιστοποιημένο κέντρο ψυχοθεραπείας και έτσι να λάβουν και τον τίτλο του ψυχοθεραπευτή.
Μπορούν οι φίλοι να αντικαταστήσουν τον ψυχολόγο;
Είναι αλήθεια πως η ύπαρξη καλών φίλων στη ζωή μας έχει πολύ μεγάλη σημασία. Μάλιστα, πολλές φορές ακούμε τους ανθρώπους να λένε πως «αν έχεις καλούς φίλους δεν χρειάζεσαι ψυχολόγο». Ωστόσο, όταν υπάρχουν συγκεκριμένες δυσκολίες η φιλική σχέση δεν μπορεί να αντικαταστήσει την σχέση με τον θεραπευτή. Σε μια φιλική σχέση αυτό που επικρατεί είναι το συναίσθημα, γεγονός που εμποδίζει τους φίλους μας να δούνε την κατάσταση μας πιο αντικειμενικά αλλά και εμάς από το να εκφράσουμε τις πιο κρυφές μας σκέψεις, σκέψεις που μπορεί να κρύβουμε ακόμα και από τον ίδιο μας τον εαυτό. Από την άλλη, στην θεραπευτική σχέση υπάρχει η ουδετερότητα καθώς και η δέσμευση από πλευράς του θεραπευτή για τήρηση του απορρήτου. Ο θεραπευτής μη γνωρίζοντας σε προσωπικό επίπεδο τον θεραπευόμενο μπορεί να τον ακούσει πιο αντικειμενικά και να του παρέχει τον κατάλληλο χώρο έτσι ώστε να εκφραστεί και να ακούσει τελικά και ο ίδιος τον εαυτό του. Ο θεραπευτής διαθέτει εργαλεία και δεξιότητες που δεν περιορίζονται απλά και μόνο σε μία ακρόαση αλλά βοηθήσουν τον θεραπευόμενο να αντιληφθεί τις δυσκολίες του, να τις κατανοήσει και εν τέλει να αναπτύξει μια πιο αληθινή σχέση με τον εαυτό του και τους γύρω του. Συνεπώς, φιλική και θεραπευτική σχέση διαφέρουν και δεν μπορεί η μία να αντικαταστήσει την άλλη.
